⚡ Phân biệt MOSFET và BJT – Hiểu đúng để chọn đúng linh kiện cho mạch điện tử
Trong thiết kế mạch điện tử, BJT (Bipolar Junction Transistor) và MOSFET (Metal–Oxide–Semiconductor Field-Effect Transistor) là hai loại transistor được dùng phổ biến nhất.
Cả hai đều có chức năng khuếch đại và đóng cắt tín hiệu, nhưng nguyên lý hoạt động, đặc tính điều khiển và ứng dụng lại rất khác nhau.
Vậy MOSFET và BJT khác nhau ở điểm nào? Khi nào nên chọn MOSFET, khi nào nên chọn BJT?
Cùng Linh kiện 3M tìm hiểu nhé!
⚙️ 1. Cấu tạo cơ bản của BJT và Mosfet:
🔹 BJT – Transistor lưỡng cực
- BJT gồm 3 lớp bán dẫn ghép lại tạo thành hai loại:
- NPN
- PNP
- Ba chân của BJT gồm:
- Base (B) – chân điều khiển
- Collector (C) – chân thu dòng
- Emitter (E) – chân phát dòng
Dòng điện đi qua BJT phụ thuộc vào dòng base (IB). Nói cách khác, BJT là linh kiện điều khiển bằng dòng điện.
🔹 MOSFET – Transistor hiệu ứng trường
- MOSFET cũng có 3 chân:
- Gate (G) – chân điều khiển
- Drain (D) – chân thoát dòng
- Source (S) – chân nguồn
- MOSFET có hai loại:
- N-Channel MOSFET
- P-Channel MOSFET
Điểm đặc biệt: MOSFET điều khiển bằng điện áp, không cần dòng lớn ở chân gate, giúp tiết kiệm năng lượng và giảm tổn hao.
⚡ 2. Nguyên lý hoạt động của transistor lưỡng cực và transistor hiệu ứng trường:
| Đặc điểm | BJT | MOSFET |
| Cách điều khiển | Bằng dòng điện (IB) | Bằng điện áp (VGS) |
| Dòng tiêu thụ chân điều khiển | Có dòng base (IB) đáng kể | Gần như không có dòng (chỉ điện dung Gate) |
| Tốc độ chuyển mạch | Trung bình | Rất nhanh |
| Khuếch đại tín hiệu | Tuyến tính, ổn định | Kém tuyến tính hơn, thiên về đóng cắt |
| Nhiệt độ ảnh hưởng | Nhiều | Ít hơn |
| Ứng dụng | Mạch khuếch đại âm thanh, tín hiệu analog | Mạch công suất, điều khiển động cơ, PWM, nguồn xung |
🔬 3. Ưu và nhược điểm của 2 loại transistor:
🔸 BJT
- Ưu điểm:
- Khuếch đại tín hiệu tuyến tính, chất lượng cao
- Dễ điều khiển ở mạch analog
- Nhược điểm:
- Tiêu thụ dòng điều khiển lớn hơn
- Hiệu suất thấp khi dùng ở mạch công suất
🔸 MOSFET
- Ưu điểm:
- Dòng điều khiển cực nhỏ, tiết kiệm năng lượng
- Tốc độ đóng cắt cao, phù hợp mạch kỹ thuật số hoặc nguồn xung
- Chịu công suất và điện áp lớn
- Nhược điểm:
- Dễ hỏng do tĩnh điện (ESD)
- Giá thành cao hơn BJT cùng công suất
🧠 4. Khi nào nên chọn MOSFET, khi nào nên chọn BJT?
| Ứng dụng | Loại Transistor | Lý do sử dụng |
| Mạch khuếch đại âm thanh | BJT | Độ tuyến tính cao, ít nhiễu |
| Mạch công suất, điều khiển động cơ, relay, LED công suất | MOSFET | Chịu dòng lớn, tốc độ chuyển mạch nhanh |
| Mạch logic hoặc tín hiệu số | MOSFET | Phù hợp điện áp điều khiển thấp |
| Mạch học tập, DIY cơ bản | BJT | Dễ hiểu, dễ thử nghiệm |
⚠️ 5. Lưu ý khi sử dụng BJT và Mosfet
- Khi dùng BJT, cần điện trở hạn dòng cho Base để tránh hỏng transistor.
- Khi dùng MOSFET, cần điện trở kéo (pull-down/pull-up) ở chân Gate và bảo vệ bằng diode chống tĩnh điện.
- Luôn kiểm tra loại (NPN, PNP, N-channel, P-channel) trước khi lắp mạch.
- Với MOSFET công suất, nên gắn tản nhiệt để tránh quá nhiệt.
🔋 6. Tổng kết
| Tiêu chí | BJT | MOSFET |
| Loại điều khiển | Dòng điện | Điện áp |
| Hiệu suất | Thấp hơn | Cao hơn |
| Tốc độ | Trung bình | Rất nhanh |
| Ứng dụng chính | Khuếch đại | Công suất, đóng cắt |
| Độ bền | Khá cao | Dễ hỏng do ESD |
Tóm lại:
- BJT phù hợp cho mạch khuếch đại tín hiệu.
- MOSFET là lựa chọn lý tưởng cho mạch nguồn, điều khiển tải và đóng ngắt công suất cao.
🛒 Mua MOSFET và BJT chính hãng ở đâu?
Tại Linh kiện 3M, bạn có thể dễ dàng tìm thấy đầy đủ các loại:
- MOSFET IRF540, IRFZ44N, AO3400A, AOD4184
- BJT 2N2222, BC547, C1815, TIP41, TIP42
💥 Linh kiện chính hãng – giá tốt – giao nhanh toàn quốc
👉 Xem thêm tại: chotroihn.vn
Hoặc ghé Shopee / Lazada / TikTok Shop Linh kiện 3M để nhận thêm ưu đãi mỗi ngày!
Hãy trải nghiệm và cảm nhận sự khác biệt!
Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi nào về sản phẩm, vui lòng liên hệ với chúng tôi để được hỗ trợ.
Linh kiện điện tử 3M
Địa chỉ: Số 9 Ngõ 40/2 Tạ Quang Bửu, Bách Khoa, Hai Bà Trưng, Tp Hà Nội.
✔ Cửa hàng trực tiếp: 0963.288.854
✔ Hỗ trợ đơn website: 0865.853.416
Email: chotroihn.vn@gmail.com
Website: https://chotroihn.vn
#thietbidientu #linhkiendientu #linhkien3M #linhkiendientu3M #thiebidientu #linhkien #transistor #mosfet #bjt #transistorluongcuc #transistorhieuungtruong
